De Aftocht - reacties op Bezette Stad - op tournee

De Aftocht, het project rondom het gedicht uit Paul van Ostaijen’s roemruchte bundel Bezette Stad, gaat op tournee. Explore the North en deBuren organiseren de tour met live muziek, poëzie en performances. De liveshow komt in juni naar Leeuwarden.

Meer dan 40 kunstenaars geven in het internationale project Besmette Stad een actueel artistiek antwoord op het gedicht De Aftocht, resulterend in een online multidisciplinair kunstendossier, een boek en een tournee door Nederland, België en Duitsland.

De aftrap van de tour met live muziek, poëzie en performances vindt plaats op 22 februari in Antwerpen. In juni 2022 zal De Aftocht ook in De Westerkerk in Leeuwarden te zien zijn, gepresenteerd door Explore the North.

Bekijk hier de registratie:

Kunstproject Besmette stad

De Aftocht vormt de gezamenlijke afsluiting van Explore the North, Das Europäische Laboratorium, het Paul van Ostaijengenootschap en Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat deBuren van het multimediale kunstproject Besmette Stad. Een project van deBuren dat tijdens het Vlaamse Paul van Ostaijen-jaar in 2020, midden in de coronacrisis, van start is gegaan.

In De Aftocht stelt Van Ostaijen vanuit Duitsland de vraag hoe het verder moet met Europa na de Eerste Wereldoorlog: Is het tijd voor revolutie of een nieuw normaal? Vragen die ook in de huidige (corona)crisis relevanter zijn dan ooit. Eind 2021 startte het project De Aftocht met een open call voor Friestalige, Nederlandstalige en Duitstalige makers, om vanuit het huidige tijdsgewricht een artistiek antwoord te geven op het slotgedicht van Van Ostaijen.

Groot aantal internationale inzendingen

De open call leverde artistieke inzendingen op van meer dan 40 kunstenaars uit Nederland, België, Duitsland en Oostenrijk. Daarmee groeide De Aftocht uit tot een multimediaal kunstproject met een breed aantal disciplines, waaronder illustraties, proza, poëzie, muziek en video, van beginnende en meer gevestigde kunstenaars. De bijdragen van de kunstenaars, waaronder bekende namen als Maxim Februari, Pieter Waterdrinker, Anneke Brassinga, Chibi Ichigo en Ulrike Draesner, zijn verzameld in een online kunstendossier.

Noordelijke makers

Explore the North droeg voor het project verschillende noordelijke makers aan:

Peter Sijbenga ontwikkelde voor de open call, met medewerking van Remko Smids, een artistiek antwoord met poëzie en videoprojectie, Nibiru schreef een muzikale bijdrage en Michelle Samba maakte een combinatie van Friestalige poëzie, muziek en video.

Marleen Nagtegaal, artistiek leider van Explore the North, is een van de curatoren van het project. Nagtegaal: “De Aftocht is een uniek, meertalig project georganiseerd door Nederlandse, Belgische en Duitse cultuurorganisaties. Zowel beginnende als gevestigde kunstenaars krijgen een internationaal podium. Bijzonder aan het project is dat iedere kunstenaar vanuit zijn of haar eigen discipline antwoord geeft op de grote vragen van deze tijd. Dat heeft tot heel verschillende kunstwerken geleid: qua vorm, maar ook wat betreft de inhoud. Sommige werken zijn optimistisch, sommige onthecht, sommige uitgesproken boos. Het gedicht van Van Ostaijen is honderd jaar oud en was toentertijd een baanbrekend werk, maar ook nu nog weet hij kunstenaars te inspireren en uit te dagen.” 

Tournee van start op 22 februari 2022

Op dinsdag 22 februari start De Aftocht met een liveshow in Antwerpen, geboortestad van Van Ostaijen. Tijdens deze liveshow wordt ook de bloemlezing, met daarin de bijdragen van de kunstenaars voor De Aftocht, uitgereikt. Daarna reist het project, net als het gedicht, verder op tournee door Nederland, Vlaanderen en Duitsland. Het programma De Aftocht is te zien in Antwerpen, Leeuwarden, Münster, München, Berlijn, Schwalenberg, Amsterdam en Brussel. Iedere show heeft zijn eigen karakter en biedt een podium aan diverse internationale makers met onder andere muziek, poëzie en performances.

Bezette stad

Honderd jaar geleden verwerkte de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen vanuit een zelfgekozen quarantaine in Berlijn zijn ervaringen van de Eerste Wereldoorlog in Bezette Stad. De bundel is vooral bekend van slogans als ‘Boem paukeslag’ en van visuele dichtvormen zoals het woord ‘zeppelin’ in de vorm van een zeppelin. Zijn bundel geldt internationaal als een van de belangrijkste modernistische literaire werken en verscheen in meerdere talen. Nu een groot deel van de wereld door het coronavirus in lockdown zit of er langzaam weer uitkomt, roept zijn avant-gardistische meesterwerk veel herkenning op bij kunstenaars en publiek, ook in Leeuwarden. Onze stad is niet bezet, maar wel besmet. We ervaren aan den lijve hoe kwetsbaar ons bestaan eigenlijk is.

Internationale samenwerking tussen deBuren en Explore the North

Explore the North in Leeuwarden en Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat deBuren in Brussel werken vaak samen aan projecten die de uitwisseling tussen makers uit de verschillende regio’s stimuleren. De afgelopen jaren heeft dat geresulteerd in diverse residenties en podiumpresentaties waarbij Vlaamse en Friese makers samenwerkten, zoals Leegstandsproza, Vlaamse Verkenners, De Verwonderkamer, Citybook Leeuwarden, BCC (een artistieke blind date) en Nieuwe Werelden. Ook het gesprek Hoop & Democratie met Arnon Grunberg, dat vorige maand plaatsvond, was een samenwerking tussen beide organisaties.

Over Explore the North

Explore the North is een winters stadsfestival in Leeuwarden voor muziek, literatuur, theater en meer. Explore the North is tevens een productiehuis voor makers uit Noord-Nederland en ver daarbuiten. Explore-producties hebben taal, literatuur en meertaligheid als rode draad en zijn het hele jaar door te zien op verschillende plekken in het land.

Over deBuren

deBuren is het Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat, gelegen in Brussel. Het bevordert de culturele en maatschappelijke samenwerking en uitwisseling tussen Vlaanderen en Nederland door te presenteren, te produceren, te inspireren en te verbinden. Er wordt gestreefd naar inclusie, de stimulering van talentontwikkeling en duurzaamheid.

De Aftocht wordt mede mogelijk gemaakt door Vlaams-Nederlands Huis voor cultuur en debat deBuren, het Paul van Ostaijengenootschap, Explore The North, Leeuwarden City of Literature, Europäisches Laboratorium, dasKULTURforum Antwerpen, Sabam For Culture, Stad Antwerpen, Letterenhuis, Antwerpen Boekenstad, Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, Literatuur Vlaanderen, Nederlands Letterenfonds, de Brakke Grond, Lyrik Kabinett, Literaturverein Münster, Burg Hülshoff – Center for Literature, Haus für Poesie, Haus der Niederlande, Internationales Lyrikertreffen Münster, Stadt Münster en Stadtmuseum Berlin.