Hoog op Leeuwarder gebouwen vormen levensgrote letters Friese en Liwwadder teksten. ‘Nee jongu, ja juh’ op het gerechtsgebouw is de bekendste, ‘Weest wel’ op het oude belastingkantoor de nieuwste. Zo maken de kunstenaars Marten Winters en Aad van Altena meertaligheid zichtbaar in het straatbeeld. FryslânDOK laat het zien op 29 en 30 oktober bij NPO2 en Omrop Fryslân.
In het Culturele Hoofdstadjaar 2018 wordt de toon gezet. Lân fan Taal, waar Leeuwarden UNESCO City of Literature uit ontstaan is, kwam met het project Sichtberens. Ineens kunnen inwoners en bezoekers van Leeuwarden al van verre de woorden lezen die in manshoge letters bovenop overheidsgebouwen staan. Met teksten als ‘Nee jongu, ja juh’ (Nee jongen, ja joh) op het gerechtsgebouw, ‘Yn it hert’ (In het hart) op het provinciehuis en ‘Sliepende wei’ (Slapende weg) bij de Noorderbrug weten de twee kunstenaars Marten Winters en Aad van Altena hun stadsgenoten alert te maken op de eigen taal en aan te sporen met een andere blik naar hun omgeving te kijken.
Ook na 2018 gaat het project ‘Sichtberens’ (Zichtbaarheid) door, want het gevoel van urgentie om het Fries en Stadsfries levend te houden, blijft. In de FryslânDOK filmt documentairemaker Halbe Piter Claus de kunstenaars terwijl zij werken aan een nieuwe opdracht. Dat wordt ‘Weest wel’, een tekst met een dubbele lading. Het is Liwwadders voor ‘weet je wel’ en in het Nederlands betekent het: ‘heb het goed’. Maar door corona, krakers in het flatgebouw en juridische obstakels heeft de plaatsing van de letters ditmaal heel wat voeten in de aarde. Afgelopen zomer zijn de woorden eindelijk naar boven gehesen en ze prijken nu op de oude betonnen kolos van de belastingdienst.
Over de weggehaalde letters van de rechtbank woedt momenteel een flinke discussie; ze worden door vele Leeuwarders gemist. Kunst in de openbare ruimte dóet iets met mensen, zo blijkt.
FryslânDOK ‘Sichtberens’
Zaterdag 29 oktober NPO2 15.30 uur (herhaling zondag 30 oktober 13.26 uur)
Zondag 30 oktober Omrop Fryslân 17.00 uur (herhaling ieder uur)
FryslânDOK wordt Nederlands ondertiteld.
